Wojciech Puś | Wcale nie film

28.03.2014 – 27.04.2014

W pracach nad wystawą Wcale nie film Wojciecha Pusia inspiracją było zagadnienie kina rozszerzonego (Expanded Cinema), zjawisko istotne z punktu widzenia zarówno sztuk wizualnych, jak i kinematografii. W połowie lat 60. XX wieku pojęcie to zaproponował Stan Vanderbeek; rozwijano je w kolejnym dziesięcioleciu, jednak jego korzenie sięgają pierwszych dekad XX wieku i eksperymentów awangardy w dziedzinie produkcji filmowej, technologii mediów i sztuki performatywnej. Expanded Cinema odnosi się do angażujących odbiorcę działań z zakresu filmu oraz sztuki wideo, przekształcających historyczną i kulturową strukturę tradycyjnej recepcji obrazu kinowego w sferę filmowego doświadczenia o niejednorodnym, performatywnym i płynnym charakterze. Artyści pracujący z zagadnieniem Expanded Cinema, przeciwni wizji widza biernie poznającego dzieło, starali się przekształcić więź między ekranem i odbiorcą w relację aktywniejszą. Osiągali to poprzez uwidocznienie mechanizmów kina czy wzbudzenie refleksji o relacji między obrazem filmowym a samym odbiorcą, jego miejscem i rolą w tym związku. Wiele spośród zrealizowanych w tym nurcie działań miało charakter efemeryczny, jednorazowy, skupiający się przede wszystkim na kreowaniu określonych wrażeń w wyobraźni widza w czasie trwania wydarzenia.

Wystawa Wojciecha Pusia, posługując się metodami wykorzystywanymi w nurcie Expanded Cinema, dąży do poszerzenia sfery doświadczania sztuki. Kluczowym aspektem jest wprowadzenie widza w wykreowaną w Bunkrze Sztuki eksperymentalną przestrzeń filmową, działającą na różne zmysły. Stworzone przez Pusia z myślą o wystawie instalacje funkcjonują w środowisku Bunkra Sztuki jako kompleksowa, powiązana z architekturą miejsca polisensoryczna aranżacja, łącząca filmy wideo, muzykę, efekty świetlne, grę cieni czy też samą konstrukcję Galerii. Założeniem podjętych w przestrzeni ekspozycji interwencji artystycznych jest postawienie widza w sytuacji aktywnego odbioru (jak odbywało się to w kinie rozszerzonym).

Znajdujemy się w strukturze poddanej transformacjom za pomocą środków artystycznych i zabiegów scenograficznych, przenosimy się do odmiennej rzeczywistości. Nie jesteśmy w stanie odciąć się od tego, co nas otacza, ani też skoncentrować się jedynie na obserwacji – zastosowane efekty świetlne, wizualne i dźwiękowe przenoszą nas w nierzeczywistą, płynną, „kinową” sferę. Przemierzając kolejne sale Galerii tworzymy własną narrację, inspirowaną śladami pozostawionymi przez artystę. Odnoszą się one zarówno do motywów znanych z kinematografii, jak i do współczesnej sztuki (między innymi do klasyka sztuki konceptualnej Bruce’a Naumana i jego serii korytarzy, Kineform Andrzeja Pawłowskiego czy idei „fotogramów w ruchu” Stefana i Franciszki Themersonów). Artysta staje się reżyserem, stawiającym na trasie wędrówki po Galerii kolejne zagadki i kreującym trudne do jednoznacznego zdefiniowania parafabularne sytuacje. Oczyszcza przestrzeń z figuratywnych obrazów. Tworzy pole do działania wyobraźni, pokazując, jak za pomocą subtelnych, prostych środków można spektakularnie przekształcić rzeczywistość. Ostatni fragment wystawy stawia powtarzane od starożytności pytanie o istotę sztuki, powiązanie koncepcji i idei z materią – zadają je obrazy wideo poruszające kwestie czasu, ruchu i roli światła w filmie.

Wcale nie film to odbicie każdego z nas w zwierciadle własnych obserwacji, wyobrażeń czy oczekiwań. Rozgrywająca się na wystawie fabuła za każdym razem jest inna i opiera się na odmiennych, indywidualnych doświadczeniach. Jak Ty ją dopełnisz?

Wojciech Puś

ur.1978, mieszka i pracuje w Łodzi.

Pracuje ze światłem i filmem. Jego instalacje świetlne, obiekty interaktywne, filmy i prace wideo w szczególny sposób kontemplują pojęcie kinowości i odwołują się do zjawisk mających swoje źródło w naturze. Obiekty i prace instalacyjne artysty poprzez specyficzne użycie światła – Ogród 2006 (Muzeum Sztuki w Łodzi, Galeria Leto), Paparazzi 2009/2013 (Galeria Entropia, Galeria Leto, Louis Vuitton Warsaw Department Store), Cinema 2013 (Bunkier Sztuki w Krakowie), koloru – Praia da Luz 2011 (Galeria Leto) i dźwięku – FC13 2013 (Muzeum Sztuki MS2 w Łodzi) oddziałują na otaczającą je przestrzeń i stawiają widza w pozycji uczestnika abstrakcyjnych, potencjalnie fabularnych sytuacji z pogranicza realności i rzeczywistości filmowej. Filmy INSTANT (2008) i Given (2011) (zbiory Filmoteki Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie) zacierają granice pomiędzy rejestracją intymnych zdarzeń a opartą na faktach medialnych (zaginięcie Madeleine McCann w Given), wykreowaną fabułą. Ostatnie działania artysty (Dym 2012, Cinema 2013, Magic Hour 2013) są analitycznymi realizacjami badającymi pojęcie czasu, ruchu i światła w obrazie filmowym. Przeciwstawiają dokumentalny sposób rejestracji rzeczywistości użyciu najnowszych technologii, dzięki którym granica między dokumentacją a kinem realizmu magicznego staje się płynna. Wojciech Puś jest absolwentem i wykładowcą Wydziału Operatorskiego PWSFTViT w Łodzi. Jego prace znajdują się w kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (Paparazzi 2013, Magic Hour 2013), Bunkra Sztuki w Krakowie (Cinema 2013) oraz w prywatnych kolekcjach w Polsce, Niemczech i Włoszech.

Katalog wystawy:

Informacje główne
Otwarcie: 27.03.2014, godz. 18
Informacje dodatkowe
28.03–27.04.2014
Weekend Otwarty: 26-27.04.2014
Kuratorka: Anna Lebensztejn
Koordynacja: Renata Zawartka
Współautorka programu towarzyszącego i katalogu: Ewa Tatar