Dzieła sztuki trafiające do kolekcji zostają wpisane w sieć instytucjonalnych procedur: restrykcyjnych systemów klasyfikacji, pomiarów, obostrzeń konserwatorskich i norm ekspozycyjnych. Unieruchomienie w muzealnych magazynach sprzyja osadzaniu się kurzu, blaknięciu i wietrzeniu znaczeń i emocji, które towarzyszyły procesowi powstawania dzieła. Podczas gdy podskórną siłą sztuki jest ciągły ruch i poszukiwanie nowych sposobów opowiadania, kolekcja jest tym, co pozostaje po działaniu.
W trwającym pół roku projekcie Bunkier Kolekcja. Odmiana przez przypadki osoby związane ze Szkołą Doktorską Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie w ramach eksperymentalnego programu badawczego podejmują się interpretacji zbiorów Bunkra Sztuki. Zastosowane przez nie narzędzia, które posłużą do odczytania wybranych dzieł z Kolekcji, wyrastają z różnych strategii twórczych: od praktyk zorientowanych na konserwację dzieł sztuki, przez rysunek, po działania konceptualne i performatywne.
Inicjowany przez doktorantów i doktorantki gest narratywizowania obiektów ujawnia nowe konteksty Kolekcji Bunkra Sztuki jako zbioru domagającego się opowiedzenia na nowo. W procesie uruchamiania wybranych dzieł wpisany w nie czas przeszły dokonany zostaje zmieniony na ożywczy tryb przypuszczający. Uśpiony potencjał prac wydobytych z zacisza magazynów wchodzi w fazę ponownych testów.
Potraktowanie Kolekcji Bunkra jako punktu wyjścia związane jest ze świętowanym przez Galerię jubileuszem. W 2025 roku obchodzimy 60-lecie otwarcia Galerii – wówczas funkcjonującej jako Miejski Pawilon Wystawowy – oraz 30-lecie nadania naszej instytucji nazwy Galeria Sztuki Współczesnej „Bunkier Sztuki”. Z tej okazji chcemy w sposób szczególny pochwalić się naszymi zbiorami, które liczą 450 prac autorstwa ponad 170 artystów z 20 krajów. Trzon Kolekcji stanowią dzieła nabywane po zakończeniu odbywających się w Bunkrze wystaw i akcji artystycznych.
Bunkier Kolekcja. Odmiana przez przypadki: Odsłona 1. Bunkier Kolekcja. Odmiana przez przypadki: odsłona 2. Bunkier Kolekcja. Odmiana przez przypadki: odsłona 3. Bunkier Kolekcja. Odmiana przez przypadki: odsłona 4.Bunkier Kolekcja. Odmiana przez przypadki
Odsłona 5.: Plac prac
Kolejna odsłona cyklu Odmiana przez przypadki poświęcona jest pojęciu zabawy w kontekście sztuki i przestrzeni publicznej. Inspiracją dla tej prezentacji były badania Józefa Gałązki poświęcone formalnym rozwiązaniom stosowanym przez projektantów placów zabaw w drugiej połowie XX wieku – szczególnie w okresie PRL.
Tytuł Plac prac odwołuje się do napięcia między zabawą a pracą – dwiema pozornie przeciwstawnymi aktywnościami, które w procesie twórczym często przenikają się i współistnieją. To właśnie tu – pomiędzy ustrukturalizowanym działaniem a improwizacją, funkcjonalnością a bezcelowością – rodzi się możliwość nowego spojrzenia na sztukę i jej relację z codziennością.
Centralnym elementem prezentacji jest instalacja przestrzenna, wykonana z materiałów z recyklingu, której forma i kolorystyka nawiązują do estetyki placów zabaw. Ekspozycja obejmuje także dwie prace z kolekcji Bunkra Sztuki i interaktywną rzeźbę modułową projektu Józefa Gałązki, zbudowaną z kolanek hydraulicznych – materiałów przemysłowych, które w nowym kontekście zyskują cechy zabawki.
Niedookreślona, zanurzona w fantazji, pozbawiona racjonalnej funkcji przestrzeń zabawy może stać się zarówno miejscem formowania wspólnoty, jak i narzędziem indywidualnej ekspresji.
5–22.06.2025
Autor koncepcji: Józef Gałązka
Bunkier Kolekcja. Odmiana przez przypadki
Bunkier Sztuki & Szkoła Doktorska ASP w Krakowie
współorganizatorzy
Opieka merytoryczna: dr Marta Lisok
Współpraca kuratorska ze strony Bunkra Sztuki: Agnieszka Sachar
Zespół badawczy: Józef Gałązka, Maria Kisiel-Jarek, Aleksandra Knychalska,
Anna Litwin, Magdalena Skrolecka, Katarzyna Smożewska, Ewa Szlachetka-Depak
