Wystawa Rolanda Wirtza immediatus (łac. bezpośredni) jest opowieścią o prywatnych i historycznych
miejscach uchwyconych w ostatnich chwilach ich trwania. Kontemplacyjne w nastroju dzieła traktują
o sposobach funkcjonowania mitów na temat sytuacji przełomowych i granicznych, dyskretnie
odsłaniając konteksty fundujących je wydarzeń historycznych, ale i tych dostrzegalnych lub ważkich
tylko z osobistego punktu widzenia. Narracja wystawy wskazuje na strategie i procesy obrastania
symbolicznymi wartościami i kształtowania złożonych tożsamości miejsc, którym z czasem nadajemy
miano pomników.
Punktem wyjścia dla projektów Rolanda Wirtza jest przyrodzona fotografii właściwość chwytania
ułamka czasu. Artysta kieruje obiektyw aparatu ku budowlom i ich destruktom, czyli ku tym, których
powszechnie nazywamy cichymi bohaterami, mimowolnymi świadkami wydarzeń, jak i ku
kontekstom dokumentowanych sytuacji. Czas naświetlania fotografii Wirtza jest bowiem zbyt długi,
by utrwalić ruch bohaterów – ci pojawiają się zamazani, nieostrzy, nieobecni. Stąd też prezentowane
dzieła zawierają w sobie pozornie sprzeczne poetyki – zamrożonego obrazu fotograficznego i narracji
filmowej. Stają się pozornie nierealną, zatrzymaną transmisją. Obrazy fotograficzne, będące częścią
prezentowanych instalacji, zostały wykonane w nieużywanej obecnie technologii Cibachrome, która
bazuje na tym, że wielkoformatowa odbitka jest równocześnie negatywem i istnieje jako unikatowy
egzemplarz.
Na wystawie w Bunkrze Sztuki zostanie zaprezentowanych pięć monumentalnych instalacji
powstałych w ostatnich latach, m.in. pozytywowe wielkoformatowe fotografie z cyklu Kairos,
przedstawiające obrazy nieczynnego już berlińskiego lotniska Tempelhof, budowle na terenie Stoczni
Gdańskiej w przededniu rozbiórki czy nieistniejący już Pałac Republiki w Berlinie. Podobnie jak cykl
Interferencje, ukazujący widok z dawnej wewnątrzniemieckiej granicy, nazywanej Todesstreifen
(pasmo śmierci), obrazują one tzw. miejsca pamięci, obrosłe legendami, fundamentalne dla najnowszej
historii Polski i Niemiec. Ich przemijający charakter Wirtz zachowuje na siedmiometrowym papierze
fotograficznym, montując go uprzednio w samochodzie ciężarowym przemienionym w
dwuobiektywowy aparat fotograficzny, i sytuując go precyzyjnie w miejscu dawnej granicy
Niemiec Wschodnich i Zachodnich. Wydarzenia historii oficjalnej Wirtz konfrontuje z tymi
prywatnymi, utkanymi podobnie wokół kwestii przemijania i śmierci. Instalacja 223 to fotografie
niemal stuletniej jabłoni, rosnącej w ogrodzie dziadków artysty w przemysłowym Datteln, a ściętej
23 lutego 2015 roku. Korespondując z zebranymi pamiątkami i bimbrem, wydestylowanym ze
wszystkich ostatnich zrodzonych owoców, 223 jest jednocześnie pomnikiem rodziny artysty i jej losów,
jak i świadectwem ekonomicznych przemian przemysłu Zagłębia Ruhry w latach ustrojowej
transformacji. Zainteresowanie artysty procesami przemijania oraz nieustanna potrzeba ich
reinterpretacji znalazły odzwierciedlenie w pracy dedykowanej dawnemu wnętrzu
późnomodernistycznej architektury Galerii Bunkier Sztuki. Zainspirowany ikonografią i symboliką
okna Wirtz zaprojektował multimedialną symulację umożliwiającą na powrót oglądanie widoku z okna
Galerii, przed laty tak charakterystycznego elementu tożsamości tej przestrzeni wystawienniczej.

Roland Wirtz – niemiecki artysta urodzony w 1959 roku w Kolonii. Mieszka i pracuje w Berlinie.

partner wystawy: Goethe-Institut Krakau
patronat nad wystawą: Konsulat Generalny Niemiec w Krakowie
patroni medialni: Art&Business, Fragile – pismo kulturalne, Magenta, Le Monde diplomatique,
Local Life, Off Radio Kraków, O.pl, Radio Kraków, Szum

Projekt dofinansowany przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.

21 marca o godzinie 19.30 zapraszamy do Konsulatu Generalnego Niemiec w Krakowie, przy
ul. Stolarskiej 7 na wernisaż wystawy towarzyszącej.

Program wydarzeń towarzyszących:

11.04.2015 (sobota), godz. 13 | Oprowadzanie – Krzysztof Siatka

Założenia wystawy przybliży zwiedzającym jej kurator. Wydarzenie tłumaczone na język migowy.

Krzysztof Siatka (ur. 1981). Historyk sztuki (doktorant w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu
Jagiellońskiego) i krytyk (członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA).
Interesuje się i bada sztukę neoawangardy i współczesną, w szczególności ciekawią go intermedialne
postawy twórcze. Kurator wystaw sztuki współczesnej zatrudniony w Galerii Bunkier Sztuki.
Wcześniej dyrektor galerii FotoMediumArt. Autor koncepcji kilkudziesięciu wystaw, na których
prezentowane były dzieła m.in. Kingi Arayi, Jana Berdyszaka, Christiana Boltanskiego, Tomasza
Dobiszewskiego, Natalii LL, Ewy Partum, Zdzisława Sosnowskiego, Teresy Tyszkiewicz, Timma
Ulrichsa, Wolfa Kahlena, Alicji Żebrowskiej. Teksty krytyczne publikował m.in. w „Arteonie”,
„Exicie”, „Fragile”, „Czasie Kultury”, „Dekadzie Literackiej”.

16.04.2015 (czwartek), godz. 18 | Oprowadzanie – Jerzy Kaczmarek

Interdyscyplinarne odczytanie wystawy zaprezentowane przez socjologa z UAM w Poznaniu.

Dr hab. Jerzy Kaczmarek (ur. 1964). Adiunkt w Instytucie Socjologii UAM w Poznaniu.
W swojej pracy badawczej zajmuje się socjologią sztuki i socjologią wizualną. Główne obszary
jego zainteresowań to śledzenie związków pomiędzy utopią a sztuką oraz analiza sztuki przedmiotu
w kontekście procesów uprzedmiotowienia i alienacji. Jest autorem pierwszej w Polsce monografii
poświęconej koncepcjom artystycznym i społecznym Josepha Beuysa („Joseph Beuys. Od sztuki
do społecznej utopii”, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2001). W latach osiemdziesiątych
i dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku redaktor kwartalnika literacko-artystycznego
„Już Jest Jutro”. Poza tym inicjator, teoretyk i praktyk Akcji Droga. W latach 1996–1997 i 2002
stypendysta DAAD w Mannheim, Bielefeld i Erkner.

25.04.2015 (sobota), godz. 17 | Rozmowa – Michał Łuczak, Filip Springer

O ikonicznych polskich budynkach, ulegających przemianom i wyburzeniom rozmawiać będzie
dwóch zafascynowanych powojennym modernizmem fotografów-reportażystów.

Michał Łuczak (ur. 1983). Mieszka w Giszowcu, w Katowicach. Od wielu lat dokumentuje Śląsk
i zmiany, które nastąpiły po 1989 roku. W latach 2008–2009 współpracował z Andrzejem Kramarzem
przy projektach: „Stefania Gurdowa – Klisze przechowuje się” oraz „Stefania Gurdowa – Czas
niewinności”. Od 2010 roku należy do kolektywu Sputnik Photos, w ramach którego współtworzył
projekty takie jak: „Is(not)” i „Miejsce odległe”. W tym samym roku założył wraz Anką Sielską i
Krzysztofem Szewczykiem Fundację Kultura Obrazu, której celem jest popularyzacja na Śląsku fotografii
dokumentalnej i projektowania graficznego. Jest autorem książki fotograficznej „Brutal” pokazującej
ludzi i miejsca związane z nieistniejącym budynkiem dworca PKP w Katowicach. Jest doktorantem
w Instytucie Twórczej Fotografii w Opavie (Rep. Czeska).

Filip Springer (ur.1982). Ukończył archeologię na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,
reporter i fotograf. Swoje prace prezentował na wystawach indywidualnych w Poznaniu, Katowicach,
Gliwicach, Gdyni, Jeleniej Górze i Łodzi. Publikuje w prasie ogólnopolskiej, regularnie współpracuje
z tygodnikiem „Polityka”.
Jego książka reporterska „Miedzianka. Historia znikania” (Wydawnictwo Czarne 2011) znalazła się
w finale Nagrody Literackiej „Nike”, finale Nagrody Literackiej „Gdynia” i finale Nagrody im. Ryszarda
Kapuścińskiego. Była także nominowana do Nagrody za Książkę Historyczną Roku, Środkowoeuropejskiej
Nagrody Literackiej „Angelus” i Nagrody Polskiego Towarzystwa Wydawców Prasy. W 2012 roku ukazała
się jego druga książka „Źle Urodzone. Reportaże o architekturze PRL-u” (Wydawnictwo Karakter 2012).
Mieszka i pracuje w Warszawie.

1–3.05.2015 (piątek – niedziela) | Weekend Otwarty

Majowy Weekend Otwarty będzie okazją nie tylko do bezpłatnego wstępu na wystawę, ale także do
poznania jej różnorodnych, specjalistycznych kontekstów prezentowanych przez zaproszonych przez
nas gości z Polski i zagranicy.

1.05.2015 (piątek), godz. 17 | Wykład – Svea Bräunert

Wykład na temat betonowych przestrzeni Muru Berlińskiego i Bunkra jako miejsc sztuki i pamięci
wygłoszony przez badaczkę z Uniwersytetu w Poczdamie. Wydarzenie w języku angielskim.

2.05.2015 (sobota), godz. 11 | Warsztaty Małego Klubu Bunkra Sztuki

Warsztaty dla dzieci realizowane w nawiązaniu do wystawy.

3.05.2015 (niedziela), godz. 12 | Oprowadzanie – Roland Wirtz

O swojej twórczości oraz pracy nad wystawą opowie jej autor.

Roland Wirtz. Niemiecki artysta urodzony w 1959 roku w Kolonii. Mieszka i pracuje w Berlinie.
Jego dzieła były pokazywane podczas kilkudziesięciu wystaw indywidualnych i zbiorowych, m.in.
w Barcelonie, Berlinie, Düsseldorfie, we Frankfurcie nad Menem, w Kolonii, Luksemburgu,
Norymberdze, Nowym Jorku i Wiedniu. Twórczość Rolanda Wirtza była przedmiotem refleksji takich
teoretyków jak m.in. Jean-Christophe Ammann, Gottfried Jäger, Wolfram Eilenberger, Martin Schmidt,
Christoph Schaden. Prace Rolanda Wirtza znajdują się w kolekcjach: L. Fritz Gruber w Koloni, Art
Collection Deutsche Börse we Frankfurcie nad Menem, Roberta Lebecka w Berlinie, Saarländische
Landesregierung w Saarbrücken.

PAMIĘTEŁKO, CZYLI PUDEŁKO DO PAMIĘTANIA

Dla najmłodszych zwiedzających przygotowaliśmy specjalny materiał edukacyjny, który przekształci
wizytę w Galerii w prawdziwą przygodę! „Pamiętełko, czyli pudełko do pamiętania” umożliwi najmłodszym
eksplorowanie różnorodnych aspektów wystawy i gromadzenie związanych z nią doświadczeń. Mamy
nadzieję, że będzie ono inspiracją do samodzielnych działań – również poza murami Bunkra!

Roland Wirtz | immediatus from Pasmo Kontrolne on Vimeo.