Proteusz i radykalna wyobrażeniowość
Czym jest radykalna wyobrażeniowość? W świecie skrępowanej wyobraźni kolejne dystopie wypierają utopie, a prosta dychotomia pomiędzy nimi dwiema zastępuje bardziej wyszukane modele refleksji. W takiej sytuacji wyłania się potrzeba wyobraźni radykalnej, czyli takiej, która jest zdolna umożliwić nam wymknięcie się z pułapki stworzonej przez fabryki snów (przemysły reklamy, rozrywki, a nawet kultury w ogóle, wytwarzające stereotypowe modele rozumienia i synchronizujące tożsamości poprzez ustanawianie wzorców tego, o czym marzymy) i zakłócić schematy myślenia, czyniące nas niezdolnymi do wyobrażenia sobie świata innego od naszego… To właśnie w takich czasach z nadzieją zwracamy się do osób, które badają i poszerzają nasze rozumienie wyobraźni, jak Kristupas Sabolius. W pierwszej swojej tłumaczonej na język polski książce autor dokonuje refleksji nad sferą wyobrażeniowości jako siedliskiem bytów i impulsów aktywnie wkraczających w naszą rzeczywistość i ją modyfikujących. Odwołując się do takich pisarzy, jak Quentin Meillassoux, Jacques Derrida, Henri Bergson, Immanuel Kant, Pietro Montani, Gilles Deleuze, Jean Jacques Wunenburger czy Jacques Rancière, przy użyciu takich koncepcji, jak wirtualność, możliwość i montaż, Sabolius uznaje wyobraźnię za kluczową pod względem epistemologicznym, a nawet ontologicznym, wbrew panującym tradycjom.
Według Saboliusa, litewskiego filozofa łączącego w swych pismach refleksję filozoficzną z badaniem zjawisk artystycznych, to emancypacyjna forma nie-wiedzy, która – jako pozbawiona jasno określonych celów – dokonuje dezintegracji i reintegracji używanych przez nas schematów rozumienia rzeczywistości. W filozofii autora książki wyobraźnia ujawnia swoją dynamiczną, Proteuszową siłę, stając się siedliskiem bytów i impulsów aktywnie wkraczających w naszą rzeczywistość i ją modyfikujących.
Wydana przy okazji wystawy „Milion linii” odbywającej się w Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki publikacja zastępuje tradycyjny katalog i podejmuje wyzwanie kontynuacji innego tekstu, który posłużył jako jej inspiracja – opowiadania „Szczegóły” Chiny Miéville’a. Książka ta towarzyszy wystawie także z innego powodu. Sztuka ma w niej szczególne znaczenie, stanowi bowiem ważną przestrzeń, w której wyobrażeniowość może swobodnie istnieć i się rozwijać. Autor analizuje zarówno dzieła filmowe, artystyczne, jak i inne wystawy, ukazując sposób, w jaki pogłębiają one nasze rozumienie wyobrażeniowości i jej potencjału. Dodatkowo, często pojawiające się w tekście figury – takie jak osiemnasty wielbłąd, gnom wykradający bieliznę czy mityczny Proteusz – dysponują pewną nieodparcie pociągającą wizualnością, która sama zwraca się do naszej wyobraźni, prowokując ją do działania.
O autorze:
Kristupas Sabolius – profesor filozofii na Uniwersytecie Wileńskim. W swojej pracy badawczej traktuje wyobraźnię jako punkt zbiegu takich dziedzin, jak filozofia, psychoanaliza, sztuka, kino, teatr czy neuronauki. Autor publikacji „Wściekły sen. Wyobraźnia i fenomenologia” (2012), w której wskazał na pełne sprzeczności ujęcia funkcji wyobraźni w filozofii Zachodu. Refleksję nad wyobraźnią kontynuował w książce „Wyobrażeniowość” (2013), tym razem w kontekście związków wyobraźni z technologią, wirtualnością i kinem. Wraz z Tomasem Ramanuskasem opublikował książkę „Człowiek, który wiedział wszystko” – zbiór 98 prawdziwych historii ukazujących naturę twórczości (2014). Jest ponadto współautorem scenariusza filmu „The Gambler” (2013) prezentowanego na festiwalach filmowych na całym świecie.
20 stycznia Kristupas Sabolius będzie gościem Galerii >
Serdecznie zapraszamy do udziału w spotkaniu z autorem książki! Będzie można ją nabyć w okazyjnej cenie.
Informacje główne:
2015
Informacje dodatkowe:
Kristupas Sabolius
„Proteusz i radykalna wyobrażeniowość” [Protėjas ir radikalioji įsivaizduojamybė]
Tłumaczenie: Kamil Pecela, Joanna Tabor
Redakcja i korekta: Anna Żołnik
Konsultacja terminologiczna: Marcin Rychter
Wstęp i konsultacja merytoryczna: Aneta Rostkowska
Koordynacja wydawnicza: Anna Żołnik
Projekt graficzny, skład i łamanie: Agata Biskup
Ilustracja na okładce: Māris Bišofs
Dofinansowanie publikacji: Litewskie Ministerstwo Kultury
ISBN: 978-83-62224-48-7
Wydawca: Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki
Współwydawca: Centrum Sztuki Współczesnej (CAC) w Wilnie
Nakład: 500 egzemplarzy
Kraków 2015