Przypadkowe obiekty sztuki współczesnej

„To wszystko przez Duchampa!”– biadają konserwatywni odbiorcy sztuki, którzy zamiast obrazów i rzeźb muszą teraz oglądać w galeriach i muzeach przypadkowe obiekty: te wszystkie koła rowerowe, pudełka proszku do prania, stosy cukierków i wypchane zwierzęta. Czy przypadkowymi obiektami sztuki współczesnej istotnie rządzi przypadek? Czy Duchamp jest winny?

O cyklu:

Powszechnie podzielane w stosunku do sztuki współczesnej przekonanie, iż wszystko jest sztuką, jeśli artysta powie, że nią jest, wydaje się zarówno truizmem, jak i paradoksem. Rewolucyjne w swoich czasach stwierdzenia, wedle których „każdy jest artystą” (Joseph Beuys) i „wszystko co artyści robią w swoich pracowniach to sztuka” (Bruce Nauman), zwróciły się przeciwko formule współczesności. Chociaż dziś forsowanie podobnych teorii jest już właściwie niemożliwe, w praktyce ma się dobrze. Współczesne artystyczne realizacje znajdują się nierzadko na pograniczu widzialności, a ich forma i sposób funkcjonowania, na przykład w przestrzeni publicznej, zlewa się z krajobrazem miasta. Pozostają niezrozumiałe i często wręcz nierozpoznane jako działania i obiekty o charakterze artystycznym.

Każdy z pięciu wykładów cyklu W oku współczesności stanowi próbę ukazania współczesności w kontekście historycznych i klasycznych przykładów sztuki nowoczesnej. Każdy jest skierowany do dorosłych, lecz niekoniecznie profesjonalnych odbiorców sztuki. Poruszane podczas wykładów zagadnienia to między innymi: próby nowoczesnego i współczesnego definiowania, opisywania i wartościowania dzieł sztuki; kwestia przypadkowości artefaktów sztuki współczesnej; dematerializacja i zanikanie dzieł w modelu konceptualnym i postkonceptualnym; zmiana statusu odbiorców sztuki z pasywnych jeszcze do niedawna widzów w aktywnych współtwórców; sztuka współczesna w przestrzeni publicznej; pozaartystyczne – w tym polityczne i społeczne – aspekty sztuki współczesnej; zmieniające się ciągle postawy chimerycznych artystów, którzy porzuciwszy romantyczne maski geniuszy oraz demiurgów, przybrali dziś pozę stawiających pytania aktywistów.

Skierowane do dorosłej publiczności wykłady są tematycznie skorelowane z odbywającymi się równolegle warsztatami Małego Klubu Bunkra Sztuki przeznaczonymi dla najmłodszych odbiorców. Więcej na temat wydarzeń MKBS tutaj.

Harmonogram kolejnych wykładów cyklu

 1.10.2016 (sobota), godz. 12

PRZEKROCZONA GRANICA WSPÓŁCZESNOŚCI

Kiedy właściwie zaczęła się sztuka współczesna? Czy sztuka współczesna zastąpiła sztukę nowoczesną? Czy nie jesteśmy już w związku z tym nowocześni? Poszukiwania granicy współczesności wyglądają często jak próby zlokalizowania granicy państwowej w kraju znajdującym się poza strefą Schengen. Szukającym jej wydaje się, że znajdą gdzieś linię oznaczoną drutem kolczastym i pilnowaną przez uzbrojonych mężczyzn. Tymczasem próby jej wytropienia zawodzą. Na naszych oczach jak grzyby po deszczu obok muzeów sztuki współczesnej powstają równocześnie muzea sztuki nowoczesnej, a zakresy pojęć „nowoczesność” i „współczesność” uważane są za coraz bardziej rozmyte. Gdzie jest więc owa przebiegająca pomiędzy nimi granica i cezura?

 22.10.2016 (sobota), godz. 12

SZTUKA W SPORZE Z INSTYTUCJĄ

Śmieszna rzecz: rzesze artystów i artystek naprawdę nie cierpią instytucji sztuki, które mają ich reprezentować czy wystawiać oraz sprzedawać ich prace. Daleko idąca rezerwa artystów w stosunku do instytucji zaczęła narastać w latach 60. XX wieku, a swoje apogeum osiągnęła w latach 80. Skąd się wzięła? Dlaczego krytyka instytucji stała się jednym z ważniejszych zagadnień sztuki współczesnej?

19.11.2016 (sobota), godz. 12

NIECH SCZEZNĄ ARTYŚCI! ŚMIERĆ AUTORA I NARODZINY ODBIORCY

Przynajmniej od ćwierćwiecza trwają próby zmiany statusu i wizerunku artystów podejmowane przez nich samych. Czasy artystów przeklętych, artystów demiurgów i artystów geniuszy dawno odeszły do historii, chociaż ten wczesnonowoczesny wizerunek przetrwał tak w mediach, jak w społeczeństwie i, więcej nawet, ma się jak najlepiej. Równocześnie wyłaniają się też nowe, raz buńczuczne, innym razem konformistyczne postawy. Kim są zatem dzisiaj artyści? Jaką formułę twórczości preferuje sztuka współczesna?

3.12.2016 (sobota), godz. 12

POZA GALERIĄ. DYSKURS PUBLICZNY SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ

Sztuka współczesna wyszła z galerii i przestrzeni muzealnych. Wyszła w przestrzeń miasta, wiejski, ale też i bezludny krajobraz. Szukając szerszej publiczności niż ta, która regularnie odwiedza instytucje sztuki, rozszerzyła pole swojego oddziaływania. Chciała i chce opowiadać istotne dla wspólnoty i społeczeństwa historie. Czy jej się to udało? Czy snute przez nią narracje są uważnie słuchane i w ogóle słyszalne?

Wojciech Szymański (1985) – historyk i krytyk sztuki, niezależny kurator. Adiunkt w Zakładzie Historii Sztuki Nowoczesnej Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego. Absolwent Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytutu Filozofii (tamże). Autor publikacji Argonauci. Postminimalizm i sztuka po nowoczesności. Eva Hesse – Felix Gonzalez-Torres – Roni Horn – Derek Jarman (2015) oraz kilkudziesięciu tekstów z zakresu historii i krytyki sztuki.

Informacje główne
3.09.2016 (sobota), godz. 12
Informacje dodatkowe
Wydarzenie w ramach cyklu „W oku współczesności”
Prowadzenie: Wojciech Szymański
Miejsce: „Pawilon Wystawowy”
Wstęp bezpłatny
Cykl „W oku współczesności” realizowany jest w ramach zadania „Praktyki różnorodności. Edukacja kulturalna w Bunkrze”, dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego