Bunkier Kolekcja. Odmiana przez przypadki

Close reading oznacza uważne czytanie – kilkukrotną, pogłębioną lekturę krótkiego fragmentu tekstu, dokładne przyglądanie się mu, uwrażliwianie na zawarte w nim sensy. Jako metoda interpretacji zakłada skupienie się na tym, co jednostkowe, odcięcie od nadmiernej liczby kontekstów. Pozwala zobaczyć dany fragment takim, jaki jest – w pewien sposób go oswoić, a czasem wejść z nim w bardziej osobistą relację. Pojęcie to, choć budzi skojarzenia ze szkolnym ćwiczeniem, przeniesione do sfery prywatnej nabiera także innych znaczeń. Zawarta w samej nazwie bliskość może określać osobistą więź, jaka wykształca się czasem między czytelnikiem a jego lekturą. Zdaje się odsyłać nas do momentów, w których czytanie staje się czynnością niemal intymną, sama książka –  istotnym elementem naszej codzienności.

Seria obrazów Michała Stonawskiego nawiązuje właśnie do takich sytuacji. Stwarzając iluzję obcowania z faktycznymi papierowymi obiektami, artysta malarsko odwzorowuje książki noszące ślady częstego użytkowania. Widoczne na nich przetarcia, pęknięcia czy plamy podkreślają indywidualny charakter każdego z egzemplarzy, wskazując przy tym na ich historię – determinowaną przez sposób i częstotliwość czytania, a więc nierozerwalnie związaną z historią czytelnika.

Przedstawienia konkretnych przedmiotów okazują się więc poniekąd portretami ich właścicieli, a literackie i pozatekstowe opowieści zdają się w szczególny sposób na siebie nakładać.

Prace Magdaleny Skroleckiej ukazują przeciwne, bo niematerialne oblicze lekturowej bliskości. Odnoszą się do efemerycznych obrazów powstających w umyśle osoby czytającej, są wrażeniowym zapisem literackich intuicji. Każda z trzech ruchomych ilustracji przygotowana została na podstawie konkretnego, indywidualnie zinterpretowanego fragmentu powszechnie znanej powieści, jest efektem czule przeprowadzonego close readingu. Dokonując wyboru tekstów, artystka skupiła się na wątkach związanych ze światem natury – często marginalizowanym aspekcie dzieł literackich. W osobistej lekturze wydobywa na pierwszy plan to, co zwyczajowo pozostaje w tle, pokazując potencjał zaangażowanego czytania.

Zestawieniu tych dwóch perspektyw towarzyszy przestrzeń przygotowana z myślą o osobach odwiedzających wystawę, które zostają zaproszone do podzielenia się własnymi ujęciami „bliskiego czytania” – na podstawie dostarczonych tekstów lub prywatnych doświadczeń, upodobań i intuicji.