Prabhakar Pachpute i Rupali Patil w swej działalności artystycznej poświęcają uwagę przemysłowi kopalnianemu, rolnictwu oraz wpływowi ludzkiej egzystencji na przyrodę, od wielu lat podróżując po rozmaitych zakątkach świata. Kierowani potrzebą niesienia sprawiedliwości i szacunku, odkrywają dla nas mosty łączące różne, czasami na pierwszy rzut oka odległe względem siebie światy. Społeczność górnośląskich górników zestawiają ze środowiskiem – mających własną wieloletnią tradycję i ukształtowany habitus – górników z Turcji, Niemiec, Indii i Australii. Stwarzają dzięki temu mapę doświadczeń i praktyk, które kształtują odbiór kondycji danego kraju, ale też naszej współczesności, bo przecież pewne mechanizmy działania zaobserwowane wśród górników, są powielane także szerzej i należą do ogólnych zachowań społecznych. W świecie migrujących znaków i symboli, czytanych w ponadgeograficznej perspektywie, to właśnie sztuka współczesna okazuje się przestrzenią definiowania warunków naszego życia, tego, co jest tu i teraz.
Instalacje Pachputego i Patil to sugestywne krajobrazy przyszłości, pokazujące konsekwencje wzajemnych stosunków między różnymi formami życia a szeroko rozumianym środowiskiem. Egzystencjalnej filozofii artystów blisko do rozumienia teraźniejszości jako antropocenu, czyli epoki, w której ludzie uważani są za ekwiwalent sił naturalnych wyznaczających poprzednie ery. Człowiek obok odwiecznej wyznaczonej mu roli aktora biologicznego wciela się teraz również w postać kolektywnego geoaktora, który żyje z pracy Ziemi, wykorzystując jej zasoby; który ma realny i destrukcyjny wpływ na środowisko.
To doświadczenie warunków pracy i życia w rejonach zdominowanych przemysłową eksploatacją natury staje się podstawą ich refleksji na temat naszej współczesności. Artyści jako punkt odniesienia dla swoich – zdominowanych mechaniczną działalnością człowieka – pejzaży obierają Indie. Głównym źródłem energii jest tam węgiel. Ten jako towar eksportowy stanowi jeden z najważniejszych czynników determinujących wzrost gospodarczy kraju. Wartość węgla jest stale wysoka, a jego zużycie wpływa na wylesienie wielkich terenów, nierzadko bowiem nowe kopalnie wyrastają na obszarach będących pod ochroną, nieuchronnie stwarzając tym samym zagrożenie dla ginących gatunków fauny i flory czy skutecznie degradując wielkopowierzchniowe plantacje zbóż, bawełny oraz ryżu. Z kolei stworzenie nowej infrastruktury dla energii odnawialnej wymaga zbyt wielkich inwestycji. Wpływa to niezwykle mocno na losy tamtejszej ludności. Posiadacze gruntów po wywłaszczeniu stają się główną i tanią siłą roboczą nowo powstających miejsc pracy opartych na wyzysku. Do takich wniosków odsyła choćby potoczna nazwa Ćandrapur: miasta czarnego złota, czyli regionu, z którego wywodzą się artyści przygotowujący Zwiastunki chaosu, i które posiada największe złoża węgla i wapienia.
W kontekście historii i tradycji polskiego przemysłu wydobywczego tym, co Prabhakara Pachputego i Rupali Patil najbardziej zafascynowało, jest wyjątkowy szacunek dla zawodu górnika, towarzysząca mu ikonografia, a także metody pracy pod ziemią oraz niemały liczebnie udział kobiet w przemyśle górniczym. Zainspirowani opracowaniami m.in. Karoliny Bacy-Pogorzelskiej, która spędziła kilka lat na prowadzeniu rozmów z kobietami pracującymi w kopalniach oraz obserwowaniu relacji zachodzących między współpracownikami oraz rodzinami górniczymi, stworzyli oni pejzaż kopalni jako miejsca odzwierciedlającego ogólne układy społeczne. „Z jednej strony od lat górnicy powtarzają, że baba w kopalni przynosi pecha, ale z drugiej nie przeszkodziło im to obrać sobie za patronkę właśnie kobiety – św. Barbary (która zresztą jako patronka «dobrej śmierci i trudnej pracy» opiekuje się też hutnikami, marynarzami, rybakami, żołnierzami, a nawet więźniami)” . Cytat ten, ważny dla artystów, akcentuje rozdźwięk między szacunkiem i niepewnością wobec kobiety a kojarzoną z nią wręcz klątwą. Ten nie do końca wyraźny i jednoznaczny stosunek do kobiety i często mitycznie postrzegana jej figura (przybierająca w ikonografii postać Matki Polki), zderzona z podobnie funkcjonującą w indyjskiej kulturze Bharatmatą (Matką Indią), jest wątkiem mówiącym o kulturowych przepływach i łączącym różne aspekty funkcjonowania odmiennych wobec siebie – choćby geograficznie – społeczeństw.
PRABHAKAR PACHPUTE (1986, Ćandrapur) – malarz, autor rysunków i instalacji. W swojej twórczości nieustannie powraca do tematu warunków pracy w kopalniach i wartości kulturowych przemysłu górniczego w rodzimym stanie Maharashtra. Absolwent Wydziału Rzeźby Uniwersytetu Sztuk Pięknych w Barodzie (2011). Laureat takich nagród, jak Certificate Award of South Central Zone Cultural Center (Nagpur, 2008) oraz Professor Mahendra Pandya Foundation Award (Baroda, 2010). Jego prace były prezentowane m.in. w ramach wystawy zbiorowej Black and White (Van Abbemuseum, Eindhoven, 2013), podczas ekspozycji How to (…) things that don’t exist (w ramach 31. Biennale w São Paulo, 2014) i 14. Biennale w Istambule (2015). W 2012 roku w Clark House Initiative w Bombaju odbyła się indywidualna wystawa artysty zatytułowana Canary in a Coalmine [Kanarek w kopalni], a w 2016 roku w Narodowej Galerii Sztuki Współczesnej w Bombaju pokazano jego wystawę te to lanc hedha ganav hate / no, it wasn’t the locust cloud [Nie, to nie była szarańcza]. Założyciel i członek kolektywu artystycznego „Shunya”. Mieszka i pracuje w Bombaju i Pune.
RUPALI PATIL (1984, Pune) – graficzka, autorka obiektów i instalacji. Absolwentka Departamentu Grafiki Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu w Barodzie (2011). Na co dzień współpracuje z Prabhakarem Pachputem, z którym realizuje instalacje site specific poruszające wątki kultur agrarnych oraz globalnych problemów społecznych. Jej realizacje prezentowane były na wystawach Eros (Parasite, University Museum and Art Gallery, Hongkong, 2014) i Kamarado (Stedelijk Museum, Amsterdam, 2015), a także w ramach 14. Biennale w Istambule (2015). W 2014 roku w Clark House Initiative w Bombaju odbyła się jej indywidualna wystawa Everybody Drinks but Nobody Cries [Każdy pije, ale nikt nie płacze]. Mieszka i pracuje w Bombaju i Pune.
Informacje główne
Wernisaż: 27.01.2017 (piątek), godz. 18
Informacje dodatkowe
Czas trwania: 28.01–18.06.2017
Kuratorki: Lidia Krawczyk, Magdalena Ziółkowska
Kuratorka działań kontekstualnych: Karolina Vyšata
Asystentka: Vera Zalutskaya
Koordynatorka: Dorota Bucka
Miejsce: piętro
Współpraca: Galeria Experimenter (Kalkuta), Instytut Polski w New Delhi, Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce, Kopalnia Soli Bochnia
Patroni medialni wystawy: „Co Jest Grane 24” „Gazeta Wyborcza. Kraków” „Herito”, „Lounge”, „Szum”
