Laboratorium gestów – eksperymenty z percepcją w rzeźbie XX wieku. Wykład Małgorzaty Jędrzejczyk

Narracje o przeobrażeniach, jakie dokonywały się w sztuce początków XX wieku, często przynoszą obraz twórczości tego czasu albo jako zaangażowanej społecznie czy politycznie, uczestniczącej w budowaniu nowego lepszego świata, albo autonomicznej, autoreferencyjnej, uciekającej w mikroświaty zbudowane z problemów estetycznych i pytań formalnych. Taka praktyka przeciwstawiania sobie autonomii sztuki i działalności twórczej zaangażowanej w kształtowanie rzeczywistości wydaje się jednak niewystarczająco zniuansowana w kontekście eksperymentów artystycznych wspomnianego czasu.
Przykładem obszaru, w którym te granice zaczynają się zacierać jest chociażby twórczość licznych artystów i artystek międzywojennej awangardy, szczególnie tych zajmujących się rzeźbą. Rzeźba jest bowiem obiektem artystycznym o szczególnym statusie. Współdzieli ona z odbiorcą przestrzeń codziennego doświadczenia, ale jednocześnie otwiera przed nim granice porządku estetycznego. Wkracza w ludzkie bycie w świecie, w obszar fizycznie zajmowany przez widza, ale jednocześnie wciąga odbiorcę w swoje imaginarium, które choć wydaje się znajome, istnieje w ramach całkiem innego rejestru.
Przy okazji wystawy Zwierzęta domowe zapraszamy na wykład poświęcony koncepcji rzeźby jako medium kształtującego cielesną i intelektualną aktywność odbiorcy.
Małgorzata Jędrzejczyk zaprezentuje przykłady realizacji, w których rzeźba miesza się z architekturą, eksperyment formalny przenika się z próbami kształtowania nowego społeczeństwa, abstrakcja i pozorna autoreferencyjność okazują się próbą komunikowania się z człowiekiem i otoczeniem. Wychodząc od twórczości europejskich artystów i artystek awangardowych dwudziestolecia międzywojennego, omówi koncepcję trójwymiarowego dzieła sztuki jako narzędzia stymulowania i aktywizowania procesów cielesnych i myślowych odbiorcy. Na przykładzie sztuki Katarzyny Kobro czy El Lissitzky’ego przedstawi, w jaki sposób ekonomia rozwiązań kompozycyjnych czy postulowana przez nich ekonomia ruchów człowieka stają się drogą do uruchomienia u odbiorcy fantazji i stanowią ćwiczenie na jego wyobraźni. Problem oddziaływania na wyobraźnię odbiorcy i stymulowania jego procesów mentalnych prześledzony zostanie również na przykładzie wybranych prac artystów związanych z Minimal Art, by ostatecznie odnieść się do modeli naturalnej, potencjalnej i drzemiącej w każdym człowieku kreatywności, obecnych w utopiach architektonicznych (Yony Friedmana, Constanta Nieuwenhuysa) i działaniach artystycznych (Josepha Beuysa, Lygii Clark, Hélia Oiticiki) lat 60. i 70. XX wieku.

Małgorzata Jędrzejczyk – historyczka sztuki i kuratorka, doktorantka w Instytucie Historii Sztuki UJ. Studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, Uniwersytecie Wiedeńskim i Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie. Absolwentka interdyscyplinarnego programu studiów doktoranckich Środowisko – Technologie – Społeczeństwo. Współredaktorka polskiego wydania Atlasu obrazów Mnemosyne Aby’ego Warburga, autorka tekstów o sztuce XX wieku i sztuce współczesnej oraz publikacji w katalogach wystaw i czasopismach poświęconych architekturze. Kuratorka i współkuratorka wystaw, m.in. Bliskość linii prostej. Performatywność awangardy (2017), Morbid (2016), #808080. Tomek Baran (2015). Pracuje w Instytucie Polskim w Berlinie oraz jest stałą współpracowniczką Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie. Zajmuje się koncepcjami przestrzeni w sztuce pierwszej połowy XX wieku.

Ilustracja: Lygia Clark, Hand Dialogue, 1966.
Informacje główne
7.06.2018 (czwartek), godz. 18
Informacje dodatkowe
Wydarzenie towarzyszące wystawie Zwierzęta domowe
Miejsce: Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki
Wstęp bezpłatny