Trauma & Revival

OPOWIEŚĆ O WSPÓLNYM DOŚWIADCZANIU: TRAUMA & REVIVAL. POWOJNIE W SZTUCE WSCHODU I ZACHODU

Okres od 1945 do 1968 roku Europa Wschodnia i Zachodnia – trwale, jak się wówczas wydawało, rozdzielone żelazną kurtyną – przeżywały w odmienny sposób. O Europie Wschodniej i Europie Zachodniej tamtych lat najczęściej opowiada się oddzielnie. Projekt „Trauma & Revival” chce pokazać, że europejskich artystów, wbrew symbolicznemu rozdzieleniu, wiele łączyło: konieczność zmierzenia się z wojenną traumą i niepewna, choć żarliwa nadzieja jutra. „Trauma & Revival” dąży do odtworzenia wspólnego, artystycznego doświadczenia tamtych lat i podejmuje próbę zrozumienia dwóch powojennych dekad przez pryzmat sztuki.

Głównym pomysłodawcą był Pałac Sztuk Pięknych – BOZAR w Brukseli, który zaproponował partnerstwo w projekcie galeriom, instytucjom kultury i fundacjom z całej Europy, w tym Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki w Krakowie. Projekt zaplanowany na lata 2016–2018 obejmuje wydarzenia o różnym charakterze: wystawy, pokazy filmów, konferencje, warsztaty, rezydencje.

Wydarzeniem inicjującym był wernisaż wystawy Facing the Future: Art in Europe 1945–1968 w Pałacu Sztuk Pięknych – BOZAR 24 czerwca 2016 roku (kuratorzy: dr Eckhart Gillen, prof. Peter Weibel). Wystawa prezentowała dzieła około stu osiemdziesięciu artystów z Europy i ówczesnego ZSRR, m.in. Pabla Picassa, Gerharda Richtera, Andrzeja Wróblewskiego, Ossipa Zadkine’a i Fernanda Légera. Do 25 września 2016 roku można było ją oglądać w Bozarze, następnie w Centrum Sztuki i Mediów w Karlsruhe (22.10.2016–29.01.2017) i w Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina w Moskwie (7.03.2017–21.05.2017).

Centrum Sztuki i Mediów w Karlsruhe zaproponowało internetowe kalendarium przedstawiające historię, na której tle ewoluowała powojenna sztuka europejska. Opowieść z kalendarium rozpisana jest na dwa głosy: pierwszy podaje kluczowe wydarzenia historyczne z lat 1945–1968, drugi wskazuje najważniejsze zjawiska w sztuce współczesnej, wystawy, manifesty artystyczne, postawy twórcze. Kalendarium jest dostępne w formie aplikacji (https://play.google.com/store/apps/details?id=de.zkm.Europe&hl=en) i na stronie internetowej (https://europa.zkm.de/en/events/).

Zmiany zachodzące w Europie w latach powojennych były tematem konferencji naukowych: „East-West Cultural Relations: Interplay of Arts and Cultural Diplomacy 1945–2017” (24–25.02.2017, Uniwersytet Jyväskylä, Finlandia) została poświęcona zagadnieniom dyplomacji kulturalnej i formom współpracy między twórcami z Europy Wschodniej i Zachodniej od czasów Zimnej Wojny po lata współczesne, a „Wystawa jako medium historii” (31.03–1.04.2017, Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki, Kraków) ekspozycjom, które towarzyszyły przełomowym momentom powojennej historii.

W latach 2016–2017 w Galerii Bunkier Sztuki w Krakowie odbyły się trzy edycje pokazów filmowych (organizowane we współpracy z Fundacją Kultury Wizualnej Widok). Dzięki projekcjom, poprzedzonym wykładami, publiczność mogła poznać m.in. prace Fiony Tan, Svena Augustijnena, Mirosława Bałki, Chantal Akerman, Yael Bartany, Phila Collinsa, Ulrike Ottinger, Larry’ego Achiamponga i Davida Blandy’ego.

Projekt „Trauma & Revival” ma w zamierzeniu sprawić, że w oparciu o doświadczenia europejskiej sztuki powojennej wspólnie zastanowimy się nad przyszłym kształtem Europy i nad jej sztuką. Dlatego też do udziału w nim zaproszono młodych artystów i badaczy, którym bliski jest temat pamięci, traumy oraz przemian społeczno-kulturowych w drugiej połowie XX wieku. Wśród nich znaleźli się:

Anna Balazs (Węgry / Wielka Brytania), Dorian Batycka (Kanada / Polska), Eugene Birman (USA / Łotwa), Jozs Bitelli (Wielka Brytania), Željka Blakšić (Chorwacja), Nadia & Nick Degtyarev (Rosja), Eduardo Gimenez-Cassina (Hiszpania / Grecja), Viktorija Eksta (Łotwa), Enrico Floriddia (Włochy), Krzysztof Gutfrański (Polska), Suzannah Henty (Australia / Francja), Jure Kirbiš (Słowenia), Monika Lipšic (Litwa / Niemcy), Olga Lukyanova (Rosja), Leonardo Mastromauro (Włochy / Chile), Kosmas Nikolau (Grecja), Vasilis Papageorgiou (Grecja), Liene Pavlovska (Łotwa), Matthew Rosen (Wielka Brytania), Vitalij Strigunkov (Litwa), Pjotr Zherebtsov (Rosja).

Wspólne rozważania prowadzone podczas warsztatów w Moskwie (Rosja, maj 2017) i w Krakowie (Polska, październik 2017) oraz w trakcie rezydencji organizowanych przez Centrum Sztuki Współczesnej Kim? w Rydze (Łotwa, lipiec 2017) i Cittadellarte – Fondazione Pistoletto w Bielli (Włochy, wrzesień 2017) znajdą ukoronowanie w postaci publikacji zaplanowanej na 2018 rok. Publikacja, pomyślana jako manifest, zgromadzi teksty twórców i badaczy przyglądających się dzisiejszym okolicznościom politycznym, społecznym, ekonomicznym, w których powstaje sztuka.

Dopełnieniem projektu, i kontrapunktem dla wystawy Facing the Future, jest wystawa Orient prezentująca prace twórców współczesnych związanych z regionem Europy Środkowo-Wschodniej. Kuratorem wystawy jest Michał Novotný z Centrum Sztuki Współczesnej FUTURA (Praga, Czechy). Ekspozycja gości w trzech miejscach: w Centrum Sztuki Współczesnej Kim? (Ryga, Łotwa, 20.04–20.05.2018, współkuratorka: Maija Rudovska), w Pałacu Sztuk Pięknych – BOZAR (Bruksela, Belgia, 20.06–19.08.2018, współkuratorka: Kathleen Weyts) oraz w Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki (Kraków, Polska, 21.09–16.12.2018, współkuratorka: Anna Bargiel).

Całe przedsięwzięcie zakończy konferencja w Pałacu Sztuk Pięknych – BOZAR zaplanowana na listopad 2018 roku.

Zapraszamy do śledzenia bieżących informacji na profilu: https://www.facebook.com/traumarevival/

Organizatorzy i partnerzy:

Organizator projektu: Pałac Sztuk Pięknych – BOZAR (Bruksela, Belgia)

Partnerzy: Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki (Kraków, Polska), Centrum Sztuki i Mediów (Karlsruhe, Niemcy), Cittadellarte – Fondazione Pistoletto (Biella, Włochy), Uniwersytet Jyväskylä (Jyväskylä, Finlandia), Centrum Sztuki Współczesnej Kim? (Ryga, Łotwa).

Partnerzy zrzeszeni: Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina (Moskwa), Galeria Trietiakowska (Moskwa), Galeria ROSIZO (Moskwa), Austriackie Forum Kultury w Moskwie.

Projekt organizowany przy wsparciu Programu „Kreatywna Europa” Unii Europejskiej.

 
Informacje główne
2016-2017