Anna Molska myśli obrazami, kieruje się intuicją wyćwiczoną w kulturowych bojach, dlatego jej projekty są tak bardzo indywidualne, plastyczne, a przy tym świadome sytuacji społeczno-politycznej. Jej wiedza i świadomość historycznych układanek służy podawaniu w wątpliwość utartych sposobów myślenia, wybija z rytmu melancholijnie wyśpiewywanych melodii. Zwykle zaczyna się od ciekawości, tematu, tajemnicy. Później pojawia się zagadnienie, badanie pojęć, sytuacji, marginesów, mechanizmów działania, gdzie ciało spotyka się z fenomenem społecznym, kulturowym, historyczno-sztucznym, abstrakcją. Na końcu efekt przemyśleń w postaci dzieła, zwizualizowane kolaże odkrytych znaczeń i opracowań.
Annę Molską fascynuje przeszłość, ta Polska, szczególna barwa minionych historii, gesty, architektura, ciała działające wewnątrz układu zmieniających się znaczeń. W projekcie „Obsada” wkraczamy do epoki PRL. Artystkę interesują różne rodzaje kobiecości, które pojawiały się na scenie polskiego teatru: Nina Andrycz, Elżbieta Barszczewska, Irena Eichlerówna. Wielkie gwiazdy, wielkie kobiety kultywujące posągową kobiecość, powściągliwość, tajemniczość i niedostępność. Za tymi klasycznymi figurami kryją się całe pokłady skojarzeń, ale i kulturowych nadużyć. Wystarczy przypomnieć obraz Wojciecha Fangora zatytułowany Postaci z 1950 roku i zestawić go z klasycznymi socrealistycznymi przedstawieniami Aleksandra Stefanowskiego, Andrzeja Strumiłło czy Aleksandra Kobzdeja. Tam zła, próżna kobiecość przegrywa z tą opanowaną, skromną i pracującą na rzecz odbudowującego się kraju. Ciało kobiety w służbie idei, patriarchalnego pomysłu na uporządkowaną ludzkość.
Okres PRL to czas polityki sterowania społeczeństwem na każdym poziomie życia. Molską interesują dwie przestrzenie: sztuka oraz kobiecość. Sztuka rozumiana szerzej – jako metoda obłaskiwania nieznanego, a przez politykę PRL sprowadzona do odgórnie wytyczanych sposobów myślenia, wystawienia, oceniania, interpretowania (15% abstrakcji!). Kobieta jako narzędzie efektownego ubarwiania komunikatów trudnych do przełknięcia przez elity intelektualne kraju. Kobieta jako szczególny produkt wynikający ze zderzenia polityki i architektury.
Na instalację multimedialną zatytułowaną „Obsada” składają się filmy Figura, Zebranie, Pszczoła miodna oraz Martwy rój. Praca powstała jako wynik współpracy z emerytowanymi mieszkankami Domu Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie, na podstawie rozmów z żyjącymi aktorkami i dogłębnego studium sytuacji społeczno-kulturowej aktorów pracujących w okresie PRL. Wideo współgrają z sobą, tworząc dialog, męsko-żeńską rozmowę. „Zebranie jest – jak wspomina sama autorka – zapisem stenogramu rozmowy z 1953 roku, która odbyła się w warszawskim SPATiF-ie i była poświęcona gościnnym występom teatru Berliner Ensemble Bertolta Brechta. Film ten jest ilustracją problemu władzy w epoce PRL sprawowanej przez mężczyzn, wobec mężczyzn i obejmującej wszelkie przejawy życia kulturalnego oraz artystycznego. Na tle pejzażu «powojennego nic» spotykają się przedstawiciele władzy, środowiska literatów i artystów. Z wózka Matki Courage ściągają sprzęty, inscenizując formalną przestrzeń zebrania. Leje się herbata i kawa – zastępująca tych, których tam nie ma (bo nie żyją, bo nie zostali dopuszczeni, bo nie ma dla nich miejsca). Tak jak płyny leją się słowa”. Drugi obraz zatytułowany Figura zaczyna się tam, gdzie kończy poprzedni, czyli na „wymiotach” Flaszena, efekcie odwilży, gdy myślano, że będzie już tylko lepiej, a system partyjny w pracy Molskiej zmienił się na systematykę podobną do tej w ulu. Na liście ważnych dla filmu figur i archiwaliów będących dla artystki inspiracją pojawiają się: Adam Ważyk, Le Corbusier, Kazimierz Dejmek, film Uczta Baltazara Jerzego Zarzyckiego oraz modernistyczna architektura okresu PRL.
Gdy kończy się inżynieria dusz na poziomie państwa, rozpoczyna się wewnętrzna i systematyczna tresura z królową (królowymi?) w roli głównej. Wzorzec, choć politycznie odmieniony, pozostał. W finale tej prywatnej historii opowiadanej przez młodą artystkę znajdują się pozostawione samym sobie usystematyzowane kobiece ciała. Trochę niechciane, odsunięte z przestrzeni politycznej i społecznej, trochę funkcjonujące jak pomniki dawnych, niepotrzebnych już teraz historii. To nie jest taka po prostu opowieść o dawnych PRL-owskich doświadczeniach, których wiele, lecz złożona emocjonalno-fizyczna przygoda, na którą składają się wycinki pamięci, teorie, lęki i systemy. To historia ciał pomiędzy blokami: tymi architektonicznymi i tymi politycznymi.
Anna Molska (ur. 1983) jest przedstawicielką najmłodszej generacji artystów, którzy ukończyli znaną pracownię prof. Grzegorza Kowalskiego na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie – w czerwcu 2008 roku uzyskała stopień magistra w Pracowni Przestrzeni Audiowizualnej, następnie w grudniu 2011 stopień doktora na Wydziale Mediów i Scenografii. Molska dała się poznać jako utalentowana artystka jeszcze w czasie studiów. Dwukrotnie znalazła się wśród zwycięzców konkursu „Samsung Art Master” – w 2006 roku otrzymała wyróżnienie, a w 2007 roku – drugą nagrodę. Jej dyplomowy dyptyk wideo Praca – Moc był prezentowany na prestiżowym Biennale Sztuki w Berlinie w 2008 roku. W 2009 roku została drugą laureatką nagrody Deutsche Banku „Spojrzenia”. Brała udział w wielu ważnych wystawach, m.in.: Stage and Twist. Anna Molska and Ciprian Muresan w Tate Modern w Londynie w 2012 roku; The Generational: Younger Than Jesus w nowojorskim New Museum w 2009 roku; Report on Probability w Kunsthalle Basel w Szwajcarii w 2009 roku, Berlin Biennale w 2008 roku. W 2012 roku została laureatką drugiej edycji Nagrody Filmowej PISF i MSN.
Specjalne podziękowania dla Doroty Sajewskiej, Doroty Sosnowskiej, Wojciecha Suleżyckiego, Jana Dudy, Pawła Witeckiego i Mateusza Adamczyka.
Zakup pracy do Kolekcji jest realizowany w ramach projektu Doświadczanie sztuki. Rozbudowa Kolekcji Bunkra Sztuki.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Informacje główne
Otwarcie: 18.12.2014 (czwartek), godz. 18
Informacje dodatkowe
Czas trwania: 19.12.2014 – 1.02.2015
Kuratorka: Lidia Krawczyk
