Cykl performansów malarsko-filmowych Grzegorza Marta przygotowany dla Bunkra Sztuki rozwija pomysł artysty realizowany od kilku miesięcy, opatrzony wspólnym tytułem Obrazy filmowe. Artysta ogniskuje swoje codzienne działania przede wszystkim na dokumentacji filmowej wydarzeń artystycznych, a jego etiudy obrazują wiele ważnych w ostatnich latach wydarzeń. Obrazy filmowe niejako również stąd wynikają.
Przyjmując, że zadaniem dokumentalisty jest utrwalenie wspomnień o zdarzeniu w zakresie i formie najbliższym doświadczaniu tego wydarzenia, można zauważyć, że margines pozostawiony na odautorski komentarz jest stosunkowo wąski. Obrazy filmowe rozszerzają i redefiniują te peryferia. Są rodzajem subiektywnego artystycznego dokumentu, w którym postrzeganie zjawiska przez dokumentalistę-artystę jest dalece indywidualne, jednak nie polega na manipulacji faktami, lecz innowacji w zakresie medium kreacji, rejestracji i przekazu.
Grzegorz Mart w kolejnych dniach trwania prezentacji podejmie się reinterpretacji filmów zgromadzonych w Kolekcji Bunkra Sztuki – śladów istotnych przemian w sztuce powszechnej, często produkowanych przy udziale Galerii.
Koncepcja Obrazów filmowych wiąże się ze zjawiskiem przekładu intermedialnego. Wykorzystując filmy – ruchome obrazy, oswojone w świecie sztuki od około stu lat, i malarstwo – technikę utożsamianą z kreacją od samego początku twórczej aktywności człowieka, artysta podejmuje próbę tłumaczenia historycznie młodszego medium za pomocą starszego. Śledząc formy zmieniającego się w ułamkach sekund obrazu filmowego, podąża pędzlem lub – w przypadku rysunków – markerem, za zmieniającymi się układami, które traktuje jako abstrakcyjny zbiór kształtów. Dynamika plamy lub kreski zdeterminowana jest ruchem klatek filmowych. Wykluczając z filmów fabułę, artysta odkrywa abstrakcyjny potencjał filmu, medium chyba cały czas uważanego za najlepszą reprezentację rzeczywistości. Paradoksalnie kreacje Obrazów filmowych w głębi swojej struktury są próbą dotarcia do możliwie najwierniejszego odwzorowania.
Mart unaocznia, że każda reprezentacja nie tyle na pierwszy rzut oka ma niewiele wspólnego z obrazem rzeczywistości, co przede wszystkim posiada olbrzymi potencjał abstrakcyjny. Performansy artysty w kontekście współczesnej technologii produkcji filmu, opartej na interfejsie kamery, programu montażowego i rzutnika cyfrowego, uświadamiają trwałość i aktualność teorii malarstwa początku XX wieku, wyrażonej może najtrafniej w słowach: „zanim obraz stanie się koniem bitewnym, nagą kobietą lub jakąkolwiek inną anegdotą, jest przede wszystkim powierzchnią płaską pokrytą farbami w określonym porządku” (Maurice Denis). Z tradycją, ale tym razem awangardową, Obrazy filmowe wiążą jeszcze bardzo pragmatycznie określone ramy czasowe trwania dzieła sztuki. Akcję determinuje początek i koniec wyświetlanego filmu. Akcja i działanie są, co zauważył Harold Rosenberg, istotą pierwotnej kreacji pozbawioną czynnika intelektualnego, która służy uwypukleniu tożsamości artysty.
Pomysł Grzegorza Marta, zakotwiczony głęboko w dokumentalnym spojrzeniu na zadania i pracę artysty, jest świadomym wykorzystaniem dwóch kodów: abstrakcji i figuracji lub inaczej – artysta jest orędownikiem paradygmatu tradycyjnego i awangardowego w spojrzeniu na rzeczywistość. Obrazy filmowe uwypuklają potencjał realistyczny abstrakcji i abstrakcyjny figuracji. Intermedializm podobnych działań pokazuje zakorzenienie w dziedzictwie sztuki, które odkrywane jest przy użyciu współczesnych technologii, a tradycja niejako uprawomocnia medialny eksperyment.
Takie są źródła i podstawy teoretyczne bardzo atrakcyjnego wizualnie spektaklu filmowo-malarskiego Grzegorza Marta, który będzie odbywał się cyklicznie w czasie trwania wystawy. Akcje zostaną sfilmowane oraz zaprezentowane w ramach uzupełnianej na bieżąco ekspozycji. Efektem finalnym całego procesu będą zawsze: film, akcja, skończony obraz i dokumentacja filmowa. Najbliższa istoty pomysłu będzie zapewne… akcja.
Grzegorz Mart (ur. 1984). Historyk medycyny, absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi, student Wydziału Intermediów krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Dokumentalista, fotograf, performer i malarz.
Zakup prac do Kolekcji Bunkra jest realizowany w ramach zadania Będzie się Dzieło! Rozbudowa Kolekcji Bunkra Sztuki. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Kuratorka Kolekcji: Anna Lebensztejn
Sponsorem materiałów niezbędnych do realizacji wystawy jest firma Paleta Art Sp. z o.o. – wyłączny importer i dystrybutor firm Daler-Rowney i Letraset w Polsce. [www.paleta-art.pl]
Informacje główne
Otwarcie: 06.06.2013 (czwartek), godz. 18
Informacje dodatkowe
07.06.2013 – 07.07.2013
Kurator: Krzysztof Siatka
Miejsce: Galeria Dolna