Wystawa centralna 11. edycji MFK poświęcona krytycznej analizie roli ubioru, wyglądu, stylu i mody we współczesnej kulturze zachodniej.
Kiedy na początku lat 90. ojciec Varvary Frol przywiózł do Iżewska – stolicy Udmurcji – kupione na Zachodzie ubrania, jego rodzina musiała przeżyć nie lada wstrząs. Różnokolorowe dresy, wzorzyste swetry i T-shirty z nadrukami nie były w tamtych czasach widokiem powszechnym na betonowych osiedlach wzniesionych na rozległej równinie rozciągającej się między Wołgą a Uralem. Iżewsk to miasto znane poza granicami Rosji głównie miłośnikom militariów – jego najsłynniejszym mieszkańcem jest Michaił Kałasznikow, a fabryka produkująca karabiny potocznie nazywane jego nazwiskiem to największy zakład przemysłowy w regionie. Tuż po upadku Związku Radzieckiego miejscowa wrażliwość nadal kształtowana była głównie przez egzotyczną mieszankę sowieckiej mentalności i żywych do dzisiaj przedchrześcijańskich wierzeń. Jeśli dodać do tego panującą w tamtych czasach biedę i powszechny bandytyzm, łatwo wyobrazić sobie, że ostatnia rzecz, na jaką miałoby się ochotę, to wyróżnianie się z tłumu na ulicy. Za kolorową bluzę czy „zagraniczną” czapkę można było nawet stracić życie. Czarowi przywiezionych przez ojca ubrań nie można się było jednak oprzeć. Dlatego rodzina Varvary zakładała je w mieszkaniu i robiła sobie w nich zdjęcia. W ten sposób powstało niezwykłe archiwum prywatne – spontaniczny udmurcki lookbook. Fotografie stały się świadectwem czasów, w których jaskraworóżowy dres mógł być narzędziem ucieczki z posttotalitarnej szarości.
Po latach Frol, już jako mieszkająca w Polsce artystka, przekształciła je w projekt, który po raz pierwszy publicznie prezentujemy na wystawie Pogranicza mody w Bunkrze Sztuki. Jej rodzinne kadry znalazły się m.in. obok instruktażowych zdjęć dla agentów STASI pokazujących, jak przebrać się za fotoamatora lub policjanta, polskich rekonstruktorów odtwarzających stroje dawnych wojowników, portretów dumnie pozujących rzeźników czy pijanych biznesmenów, dokumentacji kostiumów wykorzystanych podczas afrykańskich maskarad, typologii ręcznie malowanych kurtek załóg bombowców z II wojny światowej, quasi-antropologicznej analizy gejowskiej mody ulicznej z lat 70. i wielu innych. Każdy z projektów obecnych na wystawie mówi o sprawach nie mniej ciekawych niż opowieść Frol o świecie, w którym zderzają się ze sobą szamanizm, komunizm i kapitalizm. Artyści biorący w niej udział poruszają szeroki wachlarz tematów – od swobodnego, indywidualnego stylu do zewnętrznie narzucanych wzorców, od prywatnych i intymnych rytuałów do narzędzi wymuszania i egzekwowania społecznego konformizmu. Pokazują, że moda i styl mogą być zarówno narzędziem konstruowania i manifestowania jednostkowej tożsamości, jak i metodą jej podporządkowywania i dyscyplinowania. Wśród wątków przewijających się w zebranych w Bunkrze Sztuki seriach zdjęć, filmach i pracach wideo odnaleźć można m.in. przebranie, kamuflaż, maskę czy uniform.
Bronisław Malinowski, jeden z klasyków antropologii kulturowej, napisał kiedyś, że poprzez refleksję nad zwyczajami żywieniowymi i życiem seksualnym można badać daną kulturę jako całość. Założeniem zespołu kuratorskiego wystawy Pogranicza mody było przeświadczenie, że ubranie oraz związane z nim zachowania i zwyczaje mogą w analogiczny sposób pozwolić na przyjrzenie się kulturze współczesnej.
W ramach 11. edycji Miesiąca Fotografii w Krakowie
Wydarzenia towarzyszące wystawie:
10–11.05.2013 (piątek i sobota) | Strój na niedzielę
Warsztaty z Agnieszką Pajączkowską
Miejsce: przestrzeń wystawiennicza
Zapisy: warsztaty@photomonth.com
12.05.2013 (niedziela), godz. 9 | Strój na niedzielę
Akcja w przestrzeni miejskiej
18.05.2013 (sobota), godz. 14 | Pogranicza Mody
Otwarcie wystawy
Start: Hol Główny
19.05.2013 (niedziela), godz. 11:30 | Oprowadzanie kuratorskie
Paweł Szypulski o wystawie
Start: Hol Główny
19.05.2013 (niedziela), godz. 14:30 | Spotkanie mistrzowskie. Simon Menner
Miejsce: Sala Audiowizualna
25.05.2013 (sobota), godz. 12–18 | Cloudmine Pop Up Shop
Butik polskich projektantów. Dzień I
Miejsce: I piętro
25.05.2013 (sobota), godz. 13 | Oprowadzanie kuratorskie
Karolina Sulej o wystawie
Start: Hol Główny
26.05.2013 (niedziela), godz. 11–18 | Cloudmine Pop Up Shop
Butik polskich projektantów. Dzień II
Miejsce: I piętro
01.06.2013 (sobota), godz. 12–16 | Akcja
Warkocze zaplata Danuta Płatek
Miejsce: przestrzeń wystawiennicza
01.06.2013 (sobota), godz. 18 | Sekcja eksperymentalna
Od wykształconego rolnika do miejskiego inteligenta – o stylu życia w Polsce porozmawiają Agata Michalak („Kukbuk”), Janusz Noniewicz („K MAG”, Kategra Mody ASP w Warszawie), Katarzyna Świeżak („Wysokie Obcasy”), Katarzyna Bojarska („Widok”, IBL PAN), Magdalena Szcześniak (IKP PAN) i Karolina Sulej.
Miejsce: Sala Audiowizualna
08.06.2013 (sobota), godz. 11–18 | Naprasowanka
Akcja za 5 zł
16.06.2013 (niedziela), godz. 12 | Zuzanna Alicja ubiera
Warsztaty dla dzieci i rodziców prowadzone przez Alicję Szulc, Zuzię Szulc i Agnieszkę Pajączkowską
Więcej informacji: www.photomonth.com
Informacje główne
Otwarcie: 18.05.2013 (sobota), godz. 14
Informacje dodatkowe
18.05.2013 – 16.06.2013
Kurator: Paweł Szypulski
Miejsce: Parter, I piętro
